Wat betekent het om jezelf uit te drukken in een taal die niet de norm is? Tijdens dit programma duiken we in de rijkdom en complexiteit van meertaligheid, met perspectieven uit Limburg en Curaçao.

Wat betekent het om thuis te zijn in een taal die niet de overheersende ‘standaardtaal’ is? Waar soms een beetje op wordt neergekeken? En hoe ziet een identiteit eruit die gevormd wordt door meertaligheid?

Tijdens dit programma in samenwerking met het SCHUNCK Museum, Wintertuin en PANDA Collectief vertelt taalwetenschapper en historisch taalkundige Alexia Kerkhof over de overeenkomsten en verschillen tussen Limburg en Curaçao in het spanningsveld van meertaligheid, taalprestige en culturele identiteit.

Dit programma vindt plaats in SCHUNCK museum in de tentoonstelling Aan de andere kant van de oceaan en wordt omlijst met poëtische voordrachten van Mikayla Vieira Ribeiro en Jonathan Tjien Fooh. Beide makers zijn betrokken bij het programma Future Language Innovation.

Future Language Innovation (FLI) is een creatief Europees initiatief waarin Wintertuin en partners creoolse talen en meertalige praktijken promoten via internationale samenwerking, educatie en cultureel erfgoed. FLI wordt uitgevoerd door Wintertuin (Nederland en Curaçao), Escuela de Escritores (Spanje) en Escrever Escrever (Portugal), met steun van het Creative Europe programma van de EU.

Kiko bo ta papia? Wat kals dich? is een programma gelinkt aan de tentoonstelling Aan de andere kant van de oceean.

Meer over het programma
Alexia onderzoekt in het programma de driehoek superstraattaal – substraattaal – identiteit. Daarbij belicht ze hoe talen als het Limburgs en Papiamentu zich verhouden tot een dominante standaardtaal (het Nederlands), en welke sociale gevolgen dat heeft voor sprekers van deze zogenoemde 'substraattalen'.

Met voorbeelden uit zowel de Limburgse als de Curaçaose context behandelt ze thema’s als:

• taalprestige en machtsstructuren;
• het begrip ‘regiolect’ als compromis én identiteitsdrager;
• en de zichtbaarheid van minderheidstalen in het dagelijks leven.
  

Future Language Innovation
Future Language Innovation (FLI) is een internationaal project dat wordt uitgevoerd door Wintertuin (Nederland en Curaçao), Escuela de Escritores (Spanje) en Escrever Escrever (Portugal), met steun van het Creative Europe programma van de EU. Het initiatief is opgezet met doelstellingen als:

• Beschermen, ontwikkelen en institutionaliseren van creoolse talen (zoals Papiamentu, Sranantongo, Kriolu, Spanglish, Portuñol, Lingala) als waardevol Europees erfgoed.
• Creëren van een transnationaal netwerk van literaire makers uit Curaçao, Nederland, Spanje en Portugal dat een platform biedt voor meertalige uitwisseling.
• Aanbieden van workshops, masterclasses en mentorships over meertaligheid, culturele hybriditeit en taalkundige innovatie.

De naam benadrukt veelzijdigheid: ‘creole’ is afgeleid van het Latijnse *creare* (“maken, voortbrengen”) en 'FLI' – wat vlieger betekent in het Papiamentu – symboliseert veerkracht, verbinding, ambitie en speelsheid. Het project richt zich op hoe meertalige realiteiten, zoals gesproken straattaal en orale tradities, identiteit, cultuur en creatieve processen beïnvloeden.

Daarnaast stimuleert FLI meertalige artistieke communicatie door makers in tweetallen over landsgrenzen heen samen te laten werken aan experimentele projecten, en organiseert het open calls en presentaties tijdens o.a. het Wintertuin Curaçao Festival.

Bio Alexia Kerkhof
Alexia Kerkhof is geboren in Colombia, groeide op in West-Brabant en is al ruim tien jaar werkzaam als historicus en historisch-taalwetenschapper. Zij is opgeleid als taalkundige in de vergelijkende Indo-Europese taalwetenschap en als mediëvist met een specialisatie in de vroege middeleeuwen. Haar huidige onderzoek richt zich op de geografische verspreiding van persoonsnamen en plaatsnamen in Friesland, Holland en het oude hertogdom Brabant (zowel Nederlands als Belgisch Brabant), met als doel inzicht te krijgen in de middeleeuwse nederzettingsgeschiedenis van deze gebieden. De rode draad in haar werk is het verkrijgen van zicht op het leven van de gewone middeleeuwer via historische taalkunde.

In het afgelopen jaar heeft zij haar vaardigheden uitgebreid met archiefonderzoek in laatmiddeleeuwse bronnen zoals inkomstenregisters, renterollen, vestboeken, schotboeken en schepenprotocollen. In de toekomst hoopt zij vaker met QGIS te werken om haar expertise in het digitaal in kaart brengen van historische gegevens verder te verdiepen.

Van 2021 tot 2024 was Kerkhof verbonden aan de Fryske Akademy, een onderzoeksinstituut dat zich richt op de Friese taal, geschiedenis en cultuur. In 2023 ontving zij de Wetenschapsprijs Friesland voor haar interdisciplinaire onderzoek naar het verdwijnen van de Friestaligheid in Zeeland, Holland en Groningen.

Daarnaast is zij actief betrokken bij het toegankelijk maken van wetenschappelijke kennis over het Oudnederlands. Haar expertise ligt daarbij bij de invloed van het Oudnederlands op de taalgeschiedenis van het Frans. Deze kennis brengt zij onder de aandacht via toegankelijke artikelen, media-optredens en podcast-samenwerkingen. Ook werkt zij mee aan verschillende erfgoedprojecten waarin zij bijdraagt aan het hoorbaar maken van het historische Nederlands. Met haar kennis van historische uitspraak voegt zij een extra dimensie toe aan initiatieven die cultureel erfgoed willen ontsluiten.

Bio Mikayla Vieira Ribeiro
Mikayla Vieira Ribeiro (zij/haar) is geboren en getogen op Curaçao. Ze heeft een bachelordiploma in Black Studies en Engels en een onderzoeksmaster in Literatuur gericht op ecologische genezing in Papiamentu-fictie. Naast het spelen van capoeira geniet Mikayla van het schrijven, lezen en vertalen van poëzie en korte verhalen in haar vijf talen, het verbinden met de territories die haar hebben gevormd, en het community building met haar queer en trans, Caribische en Latinx, (gekozen) familie. Mikayla is lid van Simia Literario, een (Nederlands-)Caribisch schrijverscollectief, en is de organisator van het AWA ARCHIVES, een digitaal archief van ABCSSS oraliteratuur over water. Ze woont momenteel in Amsterdam en werkt als bibliothecaresse-lerares.

Bio Jonathan Tjien Fooh
Jonathan Tjien Fooh (hij/hem) is een in Suriname geboren schrijver, dichter en cultureel antropoloog, momenteel woonachtig in Amsterdam. Hij brengt poëzie en spoken word op het podium, opnames en in geschreven vorm, en werkte mee aan audiotours en tentoonstellingen. Zijn werk verkent thema’s zoals queer intimiteit, voorouderlijke herinnering, ecologische verbeelding, migratie, het koloniale verleden en de doorwerking daarvan in het heden. Een rode draad in zijn werk is het bevragen van dominante systemen, het bevorderen van verbinding en het uitnodigen tot het omarmen van de kwetsbaarheid van het mens-zijn.

Door het remixen van Nederlands, Sranan Tongo, Engels en Ngoko Jawa (informeel Javaans) creëert hij gelaagde, meertalige verhalen die vergeten en uitgewiste geschiedenissen opnieuw tot leven wekken.

In 2015 schreef en publiceerde hij ook het kinderboek De Magische Tuin van Mbah Semie.