Januari kan een saaie maand zijn, maar gelukkig niet in Heerlen. Met de kou zoek je je heil wel liever binnen en waar kan dat beter en boeiender dan in een museum? In de binnenstad van Heerlen huizen verschillende musea die je als echte Heerlenaar gewoon gezien moet hebben. Het leuke van een museum is dat je verrast blijft worden! Er is altijd wel weer iets nieuws te zien of te beleven. Dat nieuwe slaat zeker op het vernieuwde Nederlands Mijnmuseum gevestigd in een monumentaal warenhuis in de Dr. Poelsstraat.

Alle kleuren van het mijnverleden ontdekken klinkt abstract, maar het wordt allemaal glashelder in het vernieuwde Nederlands Mijnmuseum. In mei 2022 opende een gloednieuw museum in een van de best verstopte Peutz-gebouwen van de stad: het monumentale warenhuis Kneepkens. Gelukkig werd dit monument op tijd ontdekt als dé locatie voor het nieuwe Nederlands Mijnmuseum. Een mijnmuseum in een warenhuis? Eigenlijk is dat in dit geval heel logisch.

Misschien ken je het verhaal wel van Heerlen als één van je rijkste steden van het land. Al dat geld kwam niet alleen uit de regio, wel uit de grond. Heel Nederland stookte de kolen die hier naar boven werden gehaald door duizenden mijnwerkers. Een deel van die harde werkers kwam ook nog eens van heinde en verre naar Heerlen om hier hun brood te verdienen. Dat maakt van het Nederlands Mijnmuseum een museum dat een (inter)nationaal verhaal vertelt, dat veel verder gaat dan Heerlen. Een deel van het in de mijnen verdiende geld werd uitgegeven in chique warenhuizen en Kneepkens was daar één van.

Zwart, goud, grauw en kleur
Aan de hand van deze kleuren, verdeeld over de vier verdiepingen van het monumentale warenhuis, wordt het mijnverleden op originele wijze geëtaleerd. Zwart vertelt het klassieke verhaal over steenkool, het harde werk en laat je voelen letterlijk voelen hoe zwaar dat was (althans, zo’n afbouwhamer). Bij Goud maak je een reis in de tijd naar de glorieuze jaren vijftig. Het kon niet op in Heerlen en omstreken: huisvrouwen kregen wasmachines en mannen gingen voor het eerst naar betaald voetbal kijken. Grauw laat de keerzijde van de medaille zien, want het was niet alleen goud dat blonk. Dan hebben we het over stoflongen, ongevallen en het verval van stad en streek na de mijnsluitingen. Je sluit zelf positief af bij Kleur met een indrukwekkende visuele voorstelling over de toekomst van de voormalige Mijnstreek.

Nu in het Nederlands Mijnmuseum
Geen bezoek aan dit museum is hetzelfde, want iedere keer zie je weer andere objecten of hoor je andere verhalen van de vrijwilligers. Een tweede bezoekje met familie of vrienden wordt dan ook zeker niet saai, mocht je er al eens geweest zijn. Ook leuk: de voormalige hoofdlocatie van het museum – het Mijnmonument Oranje Nassau I – wordt nog maandelijks opengesteld. Hier bewonder je het oude schachtgebouw, de originele lift (die meer dan 400 meter de diepte in ging!) en de laatste nog functionele ophaalmachine waarmee indrukwekkende demonstraties worden gegeven. Ook zijn er lezingen en thematische evenementen.

Kijk voor alle actuele informatie op www.nederlandsmijnmuseum.nl.

Tekst: Leonie Kohl
Foto’s: Luc Lodder